“Ngũ phúc lâm môn” là thành ngữ trong văn hóa Trung Hoa. Từ “ngũ phúc” xuất phát từ 2 cuốn “Kinh thư” và “Hồng phạm”.
Thành ngữ: Ngũ phúc lâm môn 五福臨門 /wǔ fú lín mén/
五 (ngũ) có nghĩa là năm, 福 (phúc) là phúc lộc, 臨 (lâm) là đến, 門 (môn) là cửa.
Ngũ phúc lâm môn được hiểu là năm loại Phúc đến cửa nhà mình cũng mang ý nghĩa của ngũ phúc là niềm mong ước của bản thân được phước lộc, bình an, phú quý đến với gia đình.
Vậy từ “ngũ phúc” thì năm loại phúc là gì?
- 长寿/ chángshòu/: trường thọ>> sống lâu sống thọ, tuổi cao.
- 富贵 /fúguì/: phú quý>> giàu mà sang trọng, có địa vị tôn quý trong xã hội.
- 康宁 /kāngníng/: an ninh >> chỉ thân thể khỏe mạnh, tâm an lành và yên vui, không đau ốm bệnh tật.
- 好德 /hǎodé/: hảo đức >> phẩm hạnh, đạo đức tốt đẹp, có tính cách nhân từ, lương thiện, khoan dung và độ lượng.
- 善终 /shànzhōng/: thiện chung, được hiểu là có thể dự đoán trước được cái chết của mình. Người có phúc thiện chung thì vào những năm tháng cuối đời không gặp phải tai họa, thân thể không bị đau ốm, bệnh tật. Hưởng một cái chết an lành, không có đau đớn khổ sở.
“Ngũ phúc” trong văn hóa Việt Nam có gì khác
Ngũ Phúc trong văn hóa Việt với quan niệm của người Trung Quốc, người Việt cho rằng ngũ phúc gồm: Phúc, Lộc, Thọ, Khang, Ninh.
- Phúc: là phúc phận, là may mắn, điều lành. Người có phúc là người được quý nhân phù trợ, cuộc sống suôn sẻ, tránh được điều dữ. Ông bà ta thường dạy bảo con cháu tích phúc, làm những điều phúc nghĩa là làm việc tốt, đem những điều tốt lành tới người khác tức là tích phúc cho đới sau. Đối ngược với Phúc là Họa.
- Lộc: là tiền tài, của cải, vật chất. Sự thịnh vượng, sung túc, phát triển.
- Thọ: là sống lâu. Sinh ra trong cõi đời ai chẳng mong muốn sức khỏe để sống lâu hưởng thụ cùng con cháu.
- Khang: là khỏe mạnh, không ốm đau bệnh tật.
- Ninh: là cuộc sống bình an, yên ổn. Một cuộc sống gia đình sung túc, cháu con sum vầy không có nhiều lo toan, bon chen trong cuộc sống.
Biểu tượng của “ngũ phúc” trong đồ thờ cúng
Con dơi là biểu tượng của “ngũ phúc”. Trong tiếng Hán chữ Phúc và Con Dơi đồng ân với nhau, con dơi gọi là 蝙蝠 /biānfú/, từ 蝠 /fú/ trong con dơi đồng âm với từ 福 /fú/ trong phúc lộc – 福禄. Bởi vậy người ta cho rằng dơi là biểu tượng của sự may mắn, yên bình. Trong triều đại nhà Thanh, dơi là linh vật được xếp đứng hàng thứ hai sau rồng. Điều đó chứng tỏ Dơi là một biểu tượng đem lại may mắn, thịnh vượng.
5 con dơi kết lại ý mong muốn cùng có ngũ phúc lâm môn. Biểu tượng này được sử dụng nhiều trong sáng tạo và thiết kế các vật phẩm trang trí, thậm chí là vật dụng thờ cúng với ước vọng được hưởng phúc lành, thịnh vượng, thành công.
Ngoài ra, Biểu tượng này của ngũ phúc thường được chọn làm họa tiết trang trí cho các sản phẩm đồ gỗ như bàn, ghế, tủ,…
